Een artikel van Jennifer Nalewicki op 16 maart 2018 in de Smithsonian Magazine: “A Never-Ending Poem Grows in the Netherlands – De Letters van Utrecht is carved into the city streets and will continue indefinitely”. Erin een Engelse vertaling van het gedicht, citaten van Ruben van Gogh, Dick Sijtsma en foto’s van het maken van Letter 946 E.
Nieuws
Annie Brouwer-Korf
Annie H. Brouwer-Korf is 17 mei 2017 overleden. Wij zijn erg bedroefd.
Zij heeft de Letters van Utrecht begeleid en vooruit gebracht, eerst in het comité van aanbeveling en vanaf mei 2012 in het bestuur van de stichting Letters van Utrecht, sinds oktober 2012 als secretaris. Daar zijn wij erg dankbaar voor. Haar bekwaamheid vormde ons als bestuur, haar karakter inspireerde ons persoonlijk, haar levenslust maakte ons vrolijk. Hans en hun kinderen en kleinkinderen wensen wij heel veel sterkte.
Het overgebleven bestuur van St. Letters van Utrecht.
WEZEN
– I.M. Annie Brouwer
Er lag een spoor van woorden door de stad
waaraan je je verbonden had,
ze stonden in gedichten
en in raadsbesluiten, kwamen in gesprekken
mee naar buiten.
Nu zijn zij wezen die in stilte verder leven,
niemand die ze in kan lichten
waar hun moeder is gebleven.
Je had je ja-woord aan de stad gegeven,
het nee-nee-nee vol ongeloof
stamelt na in alle straten,
dooft tot losse letters langs de gracht
alsof een vraag op antwoord wacht,
en niemand meer om mee te praten.
Ruben van Gogh
Utrechts Stadsdichtersgilde
‘De Letters van Utrecht’ ’n monument vir die toekoms
Onder deze titel verscheen 26 juli 2016 een artikel van Tinus van Staden over de Letters van Utrecht in het Volksblad, een Zuid-Afrikaanse krant in Afrikaanse taal. Erbij staat een foto van het graveren van de zijkant van Letter _859 op 16 juli.
De Letters van Utrecht ondersteunen ‘Samenspraak’ van Gilde Utrecht in 2016
In 2016 (jan t/m dec) ondersteunen de Letters van Utrecht het project Samenspraak van Gilde Utrecht. Onder de naam Samenspraak hebben Gildevrijwilligers geconverseerd met anderstaligen, in een informele situatie bij de deelnemer of de vrijwilliger thuis en meestal individueel. Ook deze activiteit is bedoeld om de deelnemers extra gelegenheid te bieden hun spreek- en luistervaardigheden in de Nederlandse taal te ontwikkelen en om hen met elkaar en met de Nederlandse samenleving in contact te brengen. Samenspraak is gestart door Gilde Nederland ruim 15 jaar geleden. Meerdere Gildes in heel Nederland hebben gekozen dat in hun aanbod op te nemen. Het project kent verder geen centrale aansturing. Gilde Utrecht doet dit nu vanaf het begin en heeft naar schattig zo’n 1000 mensen ondersteund met hun taalverwerving van de Nederlandse taal. In 2015 zetten zich 83 vrijwilligers hiervoor in en 95 deelnemers hebben hiervan gebruik gemaakt. De vrijwilligers hadden een tijdsbesteding van gemiddeld vier uur per week, gedurende gemiddeld 40 weken van het jaar. Op jaarbasis levert dat tussen de 10.000 en 15.000 uren op. De deelnemers zijn afkomstig uit veel verschillende landen, in 2014 zelfs 44. In 2016 gaat het project Samenspraak door, de aanmelding door cursisten is hoog en de instroom aan nieuwe vrijwilligers is stabiel.
De Stichting Letters van Utrecht richt zich op de lange termijn ‘for the benefit of future people’ en opereert zonder winstoogmerk. Een deel van de opbrengst en alle winst zal worden geschonken aan goede doelen rond behoud en bevordering van beschaving. De doelen wisselen regelmatig. In het verleden werden Voorleesexpress, St. Leergeld en Taal doet meer gesteund.
12 dec 2015 de zevende dichter: Baban Kirkuki
Utrecht, 12 dec 2015 ca. 13:15 uur voor Oudegracht nummer 315:
Baban Kirkuki stelt zich voor, lid van het Utrechts stadsdichtersgilde en de zevende dichter van de Letters van Utrecht. Mensen uit Utrecht en bezoekers uit Engeland en Litouwen zijn gekomen. Ruben van Gogh indroduceert Baban, die drie van zijn gedichten voordraagt. De bijdrage van Baban begint met Letter _833 S, op deze 12 december 2015 gehakt door Jan Herbink, en rijkt tot en met Letter 988 (1 dec 2018). Iedere zaterdag wordt nu een Letter onthuld, zoals altijd blijft het toekomstig gedicht nog onbekend.
Wikipedia (op 12 dec 15) over Baban Kirkuki:
Kirkuki groeide op in Kirkoek, waar hij Arabische taal- en letterkunde studeerde. Op zestienjarige leeftijd begon hij met het schrijven van poëzie. In 1999 vluchtte hij naar Nederland. Kirkuki woont en werkt in Utrecht.
Kirkuki leest op diverse literaire podia en festivals voor uit zijn werk, onder meer bij Dichters in de Prinsentuin, De Rode Hoed, het LiteSide festival in de Westergasfabriek en het Huis van de Poëzie in het Centraal Museum te Utrecht. In 2010 en 2011 was Kirkuki enkele weken te gast bij Pen Vlaanderen in Antwerpen. Tijdens zijn laatste verblijf schreef hij in opdracht van het Letterenhuis het verhaal Kelders.
In 2011 ontving Kirkuki van de gemeente Utrecht het C.C.S. Crone-stipendium. De jury zei te zijn getroffen door de urgentie en het politieke engagement van het werk van de Iraaks-Koerdische dichter. Doorslaggevend vond de jury dat de dichter een poëtische vorm heeft gevonden die zijn gedichten uittilt boven de aanleiding waaruit zij voortkomen. Baban Kirkuki is lid van het Utrechts Dichtersgilde, dat in 2009 werd opgericht rond Ingmar Heytze.
Dichtbundel
Op weg naar Ararat. Utrecht, 2006.
Lontananza. Leuven, Uitgeverij P, 2009.
Territorium. Leuven, Uitgeverij P, 2011.
Licht onbekend. Leuven, Uitgeverij P, 2013.
Op 8 december 2018 zal de achtste dichter het overnemen. De Letters van Utrecht zijn nooit af.
Letter 823 S – Teddie
Letter 823 S
Teddie 50 jaar op 06 oktober 2015. Gefeliciteerd!
Tekst zijkant steen: Teddie 50 6-10-15
Zaterdag 3 oktober 2015 tussen 13:00 en 14:00 werd de Letter gemaakt en gelegd bij Oudegracht 313 door Anjet van Lingen van het Utrechts Steenhouwersgilde “Lettertijd”.
Letters van Utrecht steunen Taal doet meer
Ieder jaar ondersteunen de Letters van Utrecht een goed doel. In het derde jaar (juni 2014 t/m mei 2015) is het goede doel de Stichting Taal doet meer. Taal doet meer zorgt er met meer dan 300 vrijwilligers per jaar voor dat Utrechters kunnen meedoen in de samenleving. Het leren van de Nederlandse taal is een rode draad in hun werk. Taal is nodig om een baan te vinden, met de leerkracht van je kinderen te praten, naar de huisarts te gaan, met een computer te werken of je huiswerk te maken. Vrijwillige taalcoaches bieden taalcoaching en activering aan mannen en vrouwen die het Nederlands niet als moedertaal hebben. Onze vrijwillige mentoren en huiswerkbegeleiders ondersteunen risicoleerlingen op de middelbare school. Zij krijgen een extra steun in de rug om een goede start te maken in de brugklas en bij het maken van huiswerk. Het werk levert alle betrokkenen wat op: cursisten leren de taal en de samenleving kennen. Scholieren presteren beter op school. Vrijwilligers verbreden hun blikveld, ontwikkelen hun sociale vaardigheden en dragen bij aan begrip en samenhang binnen de Utrechtse samenleving. De bijdrage van de Letters van Utrecht (voor iedere week tenminste 10 Euro, dwz 520 Euro) gaat Taal doet meer voor dit werk gebruiken, bijv. om tien uitjes mogelijk te maken: vrijwillige mentoren begeleiden brugklassers die gemotiveerd zijn om te leren, maar in omstandigheden leven, die dit belemmeren. Doordat er thuis geen Nederlands wordt gesproken en de Nederlandse taalvaardigheid van ouders beperkt is, kunnen ouders hun kinderen weinig ondersteunen. Vrijwillige mentoren ondersteunen bij huiswerk, helpen jongeren bij het ‘leren leren’ en gaan met jongeren op stap om hun leefwereld te vergroten. Uitjes gaan bijvoorbeeld naar de Tweede Kamer of een museum. Een uitje kost gemiddeld ongeveer € 50,-. Vrijwillige mentoren die de kosten hiervan niet zelf kunnen dragen, declareren dit bij Taal doet meer.
?eet Fl?ts O?’ : waar zijn de verdwenen letters?
De afgelopen week zijn er drie letters van de Letters van Utrecht ontvreemd, te weten: de M (nr. 28), de I (nr. 151) en de W (nr. 272). Te samen vormen zij ‘WIM’, hetgeen het aannemelijk maakt dat zij door of voor ene ‘Wim’ zijn gestolen.
Los van de letterlijke schade – de dienst stadswerken heeft in allerijl de gaten opgevuld met letterloze stenen, en er moeten opnieuw stenen worden beletterd en geplaatst – is er vooral de symbolische schade: het hele project Letters van Utrecht wil nu juist onze ‘beschaving’, ons wie-wij-zijn in het besef van wie er waren en zullen komen, aanvullen en doorgeven aan volgende generaties, tot in de verre, onbestemde toekomst, in de hoop dat zij hetzelfde zullen doen. Zo’n streven kan alleen lukken als de letters leesbaar blijven liggen.
De Letters van Utrecht vormen een monument voor de mensen van nu, terug te lezen door de mensen van later. Wie daar letters van wegneemt, neemt een stukje van z’n eigen identiteit weg. Hij (Wim) heeft er misschien een stenen representant van z’n identiteit bij, maar bezien in het grotere geheel wordt de waarde daarvan, en daarmee de waarde van zijn eigen ik, juist minder. Los in een tuin of op een dressoir mogen zij massief lijken, maar geestelijk zullen zij galmen van leegte.
De stichting De Letters van Utrecht roept een ieder mee te kijken en rond te vragen om er voor te zorgen dat de betreffende stenen weer op hun geëigende plekken terugkeren. Mocht het een uit de hand gelopen grap betreffen, dan wordt de getroffenen vriendelijk verzocht de letters af te geven bij Bureau Zizo, aan de Oudegracht aan het begin van De Letters. De Stichting Letters van Utrecht zal de letters dan terugplaatsen en dan is het verder: zand erover.
3 mei 14: 100ste Letter in wekelijks ritme, startsteen en gevelbord
Zaterdag 3 mei 2014 is voor de Letters een bijzondere zaterdag. Kom kijken:
- Om 13:00 maakt Joke van Beetem bij Oudegracht 311 Letter 749 E voor Kees
- Om 14:00 na een introductie door Ruben van Gogh van het Utrechts Dichtersgilde, onthult Harry de Keijzer van de werkgroep directe voorzieningen van de stadswerken Utrecht een ‘startsteen’ naast de Letters in de straat en Henri van Heugten van het Monumentenfonds onthuld aan de gevel van huis Oudegracht 279 een bord met uitleg over de Letters. In de straatsteen is de tekst “De Letters van Utrecht” opgelegd gehakt met een pijl die naar de eerste Letters wijst. Op het bord staat als uitleg “Dit is het begin van een gedicht zonder einde in de straten van Utrecht. Elke zaterdag om 13:00 wordt een nieuwe letter gehakt. Ook u kunt uw naam aan een steen verbinden en medeklinker worden. Zie www.delettersvanutrecht.nl”.
- Het zijn nu 100 weken sinds de opening, deze Letter 749 is daarmee de 100e Letter, die in wekelijks ritme geplaatst wordt sinds de opening (de Letter van de opening zelf – 649 – niet meegeteld)
De startsteen werd geschonken door de Stadswerken Utrecht, gemaakt door Gerrit Peele en gisteren geplaatst bij het begin van de Letters bij Oudegracht 279 door Arie en Denis Koot, die einde mei 2012 ook al de Letters 1 t/m 648 plaatsten.
Dank aan de stadswerken Utrecht, de werkgroep directe voorzieningen, Harry de Keijzer, het Monumentenfonds, Henri van Heugten, Gerrit Peele, Hanneke Verheijke, Cor Brons, Arie en Dennis Koot en vooral Jan van der Leeden!
With the making of the E of Letter 749, 3 May 2014 saw the 100th Letter being hewn into the street in the weekly rythm since the opening of the Letters of Utrecht (not counting the opening, Letter 649). To celebrate the event, the city works sponsored and placed a large stone with the text “De Letters of Utrecht” with an arrow pointing at the beginning of the poem. An information board was placed above it on the wall of the building Oudegracht 279 on the corner of Lange Nieuwstraat.
Binnenstadskrant: Lint van letters langer en langer
In de Utrechtse Binnenstadskrant, 19e jaargang, nummer 2, voorjaar 2014 verscheen een bericht van Elaine Vis over de Letters van Utrecht met de titel “Lint van letters langer en langer”.
Krantenartikel in Peru over de Letters van Utrecht
17 januari 2014 verscheen in de Peruaanse krant El Comercio ‘Ciudad escrita‘ (geschrevene stad). Uit het Spaans grof vertaald:
…
Elke stad heeft zijn historie, zijn ritme, zijn kleuren en geuren. daarom, betekent het aankomen in een nieuwe stad dat we onbekende logica tegenkomen die de bewoners delen, zonder dat ze zich hier heel bewust van zijn. als we een nieuwe stad betreden, overdenken we die van onszelf, want dan verschijnen in de vergelijking onze successen en mislukkingen.Een initiatief dat mijn aandacht trok is dat wat zich ontplooit in de stad Utrecht (Nederland), wat bestaat uit invoegen van straatstenen die de straten van de stad bedekken met het doel het schrijven van een gedicht wat de toekomstige generaties kunnen erven.
“Je zult ergens moeten beginnen om het verleden een plaats te geven, het heden doet er steeds minder toe. Hoe verder je bent, hoe beter. Ga maar door nu, laat je sporen na” zeggen de eerste verzen van het gedicht zonder einde.
…
Vandaag de dag, zijn de straten al ingetekend op de kaart van de stad die betrokken worden bij het project, en groeit jaar na jaar het aantal meters wat geschreven gaat worden (letterlijk). er zijn al data ingetekend tot 2300.
…
Auteur is Liuba Kogan. Zij is hoogleraar en dekan van de afdeling sociale en politische wetenschappen aan de Pacifische Universiteit in Lima, Peru.
January 17, 2014 the Peruvian nieuwspaper El Comercio publishes ‘Ciudad escrita‘ (written city) by Liuba Kogan over the Letters of Utrecht (in Spanish)
Utrecht Free Tours bezoeken de Letters van Utrecht
Wie Utrecht wil leren kennen en het maken van de Letters van Utrecht wil zien, kan een rondleiding maken met Utrecht Free Tours. Iedere zaterdag verzorgen zij een Engelstalige tour van 12:00 tot 15:00 uur vanaf de domtoren. Meestal bezoeken zij de Letters van Utrecht iets voor 14:00, waar dan meestal de steenhouwer nog bezig is met de Letter van de dag.
To get to know Utrecht and see the making of a Letters of Utrecht, you can take the walking tour of Utrecht Free Tours. Every Saturday from 12:00-15:00, starting at the Dom Tower. The group will visit the Letters of Utrecht generally a bit before 14:00, when the mason will still be busy making the Letter of that day.
Op de maan is geen geluk
In het interview NUTviews #2 op nutblog.nl komen gedachtes aan de orde, die tot de Letters van Utrecht leidden.
Kijk omhoog!
De aanblik van mensen, die met een scheef hoofd het gedicht van de Letters van Utrecht lezen terwijl zij de Oudegracht langs lopen behoort inmiddels tot het straatbeeld van de stad. Totdat de lezer dan tot de nieuwste Letter komt, waar het gedicht – meestal midden in een woord – voorlopig eindigt. Verderop alleen lege straatstenen. Bewoners van de huizen rond Oudegracht nummer 311 berichtten iets bijzonders tussen 7 en 21 september 2013: Het gedicht eindigde toen met ‘kijk omhoog!’ Mark Boog: bedankt voor dit mooie idee.
Seeing people walking along the old canal with their head tilted to read the poem of the Letters of Utrecht has become a common site in this part of town. Invariably, they reach the most recent letter, the temporary end of the poem, which often is in the middle of the word. Only empty stones ahead. Residents of houses near Oudegracht number 311 reported that readers between 7 and 21 september 2013 obeyed when the Letters of Utrecht ended with ‘Look up!” Mark Boog: thanks for this nice idea.
zondag 15 december 17 uur: Ruben van Gogh in de Houten Broek (Geertekerk)
Dichter, librettist, presentator en moderator Ruben van Gogh in de Houten Broek
In zijn sermoen – ‘Minder doen, meer zijn ‘… over zin en zijn in taal – spreekt Ruben van Gogh over zijn fascinatie voor de totstandkoming van het vanzelfsprekende en hoe het zijn zich in taal manifesteert. Omdat hij alleen verstand heeft van gedichten en te zingen teksten, neemt hij de lyriek als leidraad. Op Twitter kondigde Ruben aan ook over de Letters van Utrecht te spreken.
Ruben van Gogh (1967) is dichter en schrijver van te zingen dingen. Hij publiceerde vijf dichtbundels en schreef de teksten voor een achttal opera’s en musicals, waarvan enkele voor Yo Opera. Van Gogh maakt deel uit van het Utrechts Dichtersgilde en was een van de initiatiefnemers van de Letters van Utrecht.
In de Houten Broek is een initiatief van De Academie Het Nut Voorbij.
Tijd: Zondag 15 december 2013 17 tot 18 uur
Plaats: Geertekerk, Geertekerkhof 23, Utrecht, maar 100 meter rechts van waar de Letters 2019 langs komen
toegang vrij
De Letters van Utrecht op de Kerstmarkt
Zondag 15 december 2015 is weer kerstmarkt in de Twijnstraat, en de Letters van Utrecht zijn erbij: De traditionele Kerst in de Twijn is weer helemaal terug. Met de ouderwetse kerstgezelligheid van weleer, en de overbekende Streekmarkt die elke maand in de Twijnstraat staat. Heerlijk en gezellig. Met muziek, optredens, gezelligheid en sfeer. Kom vooral allemaal, het wordt een drukte van belang, van Ledig Erf tot Oude Gracht – en Terug! Tot zondag!
Feature van Sonja Heyer over de Letters van Utrecht
De Duitse kunstenares Sonja Heyer maakte uit opnames in augustus een feature over de Letters van Utrecht (in het Duits) en stond toe, deze op de website te plaatsen.
The German artist Sonja Heyer made a feature about the Letters of Utrecht from recordings she took in August 2013, in German.
EINDELOZE POEZIE – Happinez over de Letters van Utrecht
De jubileumuitgave 07-2013 van Happinez magazine berichtte op pagina 130 over De Letters van Utrecht:
Haastwerk is het niet. Elke zaterdag wordt in de straatstenen van Utrecht een nieuwe Letter uitgehakt van een ‘Gedicht voor de toekomst’…
Erin trouwens ook het voorstel om een Letter (van Utrecht) cadeau te doen voor Sinterklaas, samen met de juiste chocoladeletter. “Een gedicht hoeft niet – dat wordt al in Utrecht geschreven.”
3 nov 13:00 – 15:00 – De Letters ‘op bezoek bij het boek’
De Letters van Utrecht Op bezoek bij het boek: culturele zondag 3 nov tussen 13:00 en 15:00 uur – kom na de Letters (Oudegracht 279 tot 311, locatie 12 in het programmaboekje).
Een gedicht voor de toekomst groeit in de stenen van de straten in het centrum van Utrecht. Eén karakter per steen, één steen per week: De Letters van Utrecht. Iedere zaterdag houwt een steenhouwer tussen 13.00 en 14.00 uur ter plekke de volgende letter. In maanden ontstaan woorden, met de jaren zinnen. Het gedicht groeit zolang het door mensen gedragen en gesteund wordt. Iedere week kan iemand zijn naam met een letter verbinden, om zo een steentje bij te dragen aan dit gedicht voor de toekomst. Vandaag lezen betrokkenen het gedicht ter plekke voor en geven uitleg.
Liefhebbers kunnen, aan de hand van een plattegrond, langs de jaarmarkeringen in de bestrating wandelen en ontdekken welke twee letters de route van De Letters van Utrecht vormen. Start Oudegracht 279, einde Vredenburg Leeuwenbergh.
Het werd een regenachtige en koude middag. Des te leuker de mensen, die langs kwamen de Letters van Utrecht samen met Ruben van Gogh, Huub Braam en Michael Münker te lezen.