Het concrete idee voor De Letters van Utrecht ontstond door een gesprek van Ingmar Heytze en Michael Münker uit de plannen voor een stone clock, dat geïnspireerd is van de 10.000 year clock of the Long Now van Danny Hillis en de Long Now Foundation (die ook een steentje bijdroeg). Het concept voor de Letters is in 2011 aangescherpt en verbeterd door verschillende mensen. Verdere inspiratie kwam tijdens het ontwikkelen van het concept voor de Letters van Utrecht vanuit gerelateerde ideeën, en andere gerelateerde projecten werden later gevonden:
- Longplayer is een duizend jaar durende compositie van Jem Finer, die op internet te beluisteren is. Longplayer begon om 24:00 de 31 december 1999 te spelen in de vuurtoren in Trinity Buoy Wharf, London. De bedoeling is zonder herhalingen tot het laatste moment van 2999 te spelen, wanneer zich de cyclus zal herhalen. De Longplayer Trust werd opgericht om het project voor tenminste zijn eerste 1000 jaar door te laten gaan.
- John Cage componeerde ORGAN2/ASLSP (as slow as possible) al muziek voor 639 jaren. Een uitvoering in het Duitse Halberstadt is in 2001 begonnen en mensen kunnen het werk steunen met 1000 Euro in ruil voor hun naam op een tegel met een jaargetal in de kerkmuur.
- Joseph Beuys’ kunstwerk 7000 Eichen (7000 eiken) in de Duitse stad Kassel is een sociale skulptuur met een duidelijk element van tijd en een politieke boodschap. Beuys wilde het planten van de bomen en stenen oorspronkelijk door de bijdragen vanuit het publiek laten financieren, maar betaalde het voor een groot deel zelf.
- Manfred Laber’s Zeitpyramide in de Beierse stad Wemding, een pyramide die over 1200 jaar ontstaat door het plaatsen van een grote blok iedere 10 jaar sinds 1993.
- Bogomir Ecker’s Tropfsteinmaschine 1996-2496, een kunstwerk in de Hamburger Kunsthalle waar een stalactiet 500 jaar zal groeien sinds 1996. Ter borging werd de vereniging Tropfstein e.V. opgericht, sinds 2002 zijn de kunstenaar en Ingrid Schulz-Ecker enige bestuursleden.
- Greg Blonder’s TiWalkMe Ten Thousand Year Forest is conceptueel nauwer aan de stone clock gerelateerd dan de Clock of the Long Now, omdat het om de visualisatie van lange termijnen en onze invloed erop gaat ipv het tonen van de tijd.
- Roman Opalka documenteerde tijd door zijn details 1965 / 1 – ∞ van 1965 tot zijn dood in 2011 schilderde en sprak hij opeenvolgende getallen, van 1 t/m 5627049, een einde dat niet af is.
- On Kawara’s Today series en One million years voorgelezen in de Stedelijk Museum in Amsterdam.
- In Personal Structures bewerken kunstenaars de thema’s ruimte, tijd en bestaan.
- Het project Cow Parade in Zürich (Land in Sicht/Züricher Kuh Kultur) werd door sponsoren en verschillende kunstenaars gerealiseert. Het concept is verspreid in vele steden, met grote, kleurrijk beschilderde beelden van koeien of andere grote beesten over de stad verspreid.
- Time Buoys heeft opgeroepen ontwerpen die lange termijndenken aanmoedigen in openbare ruimte te realiseren.
- Time capsules bewaren geschiedenis en kunnen waardevolle herinneringen zijn van een generatie voor een andere.
- Er bestaan veel gedichten en teksten in stenen, gebouwen of straten in verschillende vormen. Anne Trubek beschrijft voorbeelden. Dichter Simon Armitage en steenhouwer Pip Hall hebben in 2011 met het Stanza Stones Project gedichten in de Yorkshire Moors gebracht, Utrecht’s poet’s guild schreef in 2011 gedichten voor tegels van de Cornheertstraat in Utrecht, Jeroen Wesselink verving tegels in Utrecht met een afbeelding van de Domtoren.
- Tot 15 februari 2013 konnen burgers teksten inzenden aan cs(a)nrc.nl voor het tegelpad op het door Cuypers ontworpen tegellabyrint onder de 128 jaar oude Vleugelnootboom in de tuin van het Rijksmuseum in Amsterdam.
- Katie Paterson’s project ‘Future Library 2014-2114’ laat auteurs jaarlijks manuscripten schrijven, die pas in 2114 gepubliceert worden op papier gemaakt van voor dit project in 2014 geplante bomen.
- De Voyager probes werden 1977 op pad gestuurd uit het zonnestelsel met een gouden plaat “The Sounds of Earth” en woorden van President Jimmy Carter: “We are attempting to survive our time so we may live into yours. We hope someday, having solved the problems we face, to join a community of galactic civilizations.”
- In 2013 begon Nathan Wittstock met een programma dat een primgetal per uur publiceert, “Every prime number, eventually. (Or the heat death of the universe; whichever happens first.)“
- ASLAP As long as possible begon in 2017, Juha van Ingen’s 1,000 jaar – durende GIF animatie, een project met aandacht voor de ‘survival strategy’.
De theoretische onderbouwing van de Letters komt van overwegingen bij milliongenerations.org, bijdragen van filosofen (bijv. John Locke, Ernest Partridge en Tim Mulgan) en politische wetenschappers zoals Jörg Tremmel over de verplichtingen tegenover mogelijke toekomstige mensen alsmede de gedachtes van bijv. Jonas Salk over goed voorouderschap.
Beheerders van verschillende lange-termijnprojecten werken samen als LTAP – long term art projects.